03/9/2022 13:05:00
Harran
Mezopotamya’nın en önemli noktalarından biri olan Harran, bilinmeyen pek çok güzelliği içinde barındırıyor. Sadece Harran evlerinden oluştuğu sanılan şehri sizlere en detaylı şekilde anlatacağız. Bu yazıdan sonra Harran’a bakışınız değişecek.
Harran’ın yeri nasıldır?
Şanlıurfa’nın güneyinde yer alan Harran, Mezopotamya’nın en verimli bölgelerinden biriydi. Türkülere konu olan Harran Ovası, medeniyetin başlangıcında büyük rol oynayan bir nokta olarak öne çıkıyor. Bilinen en eski tarihi nokta olan Göbeklitepe’ye çok yakın olan bu alan, ormansız çorak tepeler ve GAP’ın suladığı tarlalardan oluşuyor. Harran, bölge merkezinin dışında görülebilecek birçok hazineye sahiptir.
Harran’da gezilecek yerler
harran evleri
Harran evleri denilince akla gelen kerpiç evler ise yanılıyorsunuz. Şehirde bu tip yerleşim çok azdır. Geleneksel yapı genellikle terk edilmiş ve tuğla evlere dönüştürülmüştür. Bugün o evlerden geriye kalan birkaç yer, turistik bir cazibe merkezi olarak ziyaretçi kabul etmektedir.
haran üniversitesi
Harran şehir merkezindeki evlere giderken görebileceğiniz diğer noktalar ise şehrin eski giriş kapısı. Geçmişte sadece etrafı duvar şeklinde kapatılan tepe kapısı günümüze ulaşmıştır. Buradan girdikten sonra yürüyerek üniversite bölümüne ulaşacaksınız. Harran Üniversitesi dünyanın ilk üniversitesi olarak biliniyor. Varlığı eski çağlardan beri bilinen bu tarihi üniversite, en verimli dönemini sekizinci yüzyılda Emeviler döneminde yaşamıştır. Asurlular ve Babilliler tarafından kurulduğu bilinen üniversitenin tarihi M.Ö. 2000 yılına dayanmaktadır. Üniversite, Moğol akınları sırasında ağır hasar gördükten sonra toparlanamamıştır. Sonraki dönemlerde kaderine terk edilen okuldan geriye birkaç sur ve bir kule kalmıştır.
Başda Mağaraları
Harran’da mutlaka görülmesi gereken yerlerden biri de Bazda Mağaraları. Alan, Harran bölge merkezinin 20 kilometre doğusunda, Tic Tic Dağları Milli Parkı içerisinde yer alıyor. Tarihin birçok döneminde kurulan şehirlerin taş ihtiyacının karşılandığı bölgenin önemli bir bölümü. Sadece Harran çevresinde değil, Şam’a kadar olan bölgede kurulan her antik kentte bulunan taşların çoğu bu bölgeden gelmektedir.
Bölgenin taş ocağına dönüşme tarihi yaklaşık 2000 yıl öncesine dayanmaktadır. O zamandan beri bölgede taş ticareti yapılıyor. Bu büyük taşların hangi şartlar altında şehirlerin üzerine taşındığı ise henüz net bir şekilde cevaplanamayan bir sorudur.
Mağara duvarındaki 13. yüzyıl yazıtlarına göre bu taş ocakları “Abdurrahman el-Hakari”, “Muhammed ibn Bekir” ve “Muhammed el-Azzar” adlı tüccarlar tarafından işletiliyordu. Ocaklar kurulduktan sonra bölgede pek çok efsane ortaya çıktı. En yaygın efsane, bu mağaralardan başlayan bir tünelin Halep’e kadar uzanmasıdır. Mağaranın içindeki olayın büyüsüne kapılmamak için karanlık noktalardan mümkün olduğunca uzak durmalı veya sürekli olarak el feneri ile yerleri kontrol etmelisiniz. Çünkü mağaraların birçok noktası olan üst ve alt geçitleri vardır. Herhangi bir derin çukura düşme ihtimaliniz var.
SUAYP ŞEHİR
Shuaiba şehri, Hertz’in adını almıştır. Şuayp’tan alır. Kentin adının bir başka anlamı da “Kadimler Şehri”dir. Peygamberler şehri Şanlıurfa’nın bu köşesinde iki peygamberin hikayesi anlatılır. Tam bir delil olmamakla birlikte bu şehir Hz. Musa ve St. Şuayp’ın burada buluştuğu yer olarak bilinir. Aralarındaki hikaye ise şöyle;
Hz. Soyib, kızlarını her zaman buradan 3 saatlik yürüme mesafesindeki Soğmatar köyüne hayvanlarını otlatmaları için gönderir. Bir zamanlar bu otlatma günü oldukça kısaydı. Hz. Shaiba, kızların neden bu kadar erken geldiklerini sorduğunda, güçlü bir adamın onlara yardım ettiğini söylediler. Hz. Şuayb, bu kişiyle temasa geçmesi için en küçük kızını gönderdi. Adam ve kız geri dönerken, yolda bir fırtına çıktı. Eve geldiklerinde sert adam Hz. Ve onu Musa sandı. Hz. şuayb hz. Musa’ya “onunla 7 yıl otlatma karşılığında en büyük kızını ona vermek” istediğini söyledi. Hz. Öte yandan Musa, yolda yanına gelirken fırtınada küçük kızın bileğinin açık olduğunu gördüğü için günah işlememek ve bunu helâl kılmak için onunla evlenmek istemiştir. 7 yıllık sponsorluğun ardından HZ. Şuayba’nın en küçük kızıyla evlendi. Musa bu olaydan sonra Mısır’a döndü.
Suğmatar
Soğmatar, Harran’a bağlı bir ilçe olmasa da bu ilçede yer aldığı için gezinize eklemeniz gereken önemli bir nokta. Soğmatar, Uayp kentine 15 kilometre, Harran merkezine ise 50 kilometre uzaklıkta yer alıyor. Sogmatar’ı bu kadar önemli kılan, bölgedeki cennete tapınmanın en önemli merkezlerinden biri olmasıdır.
Soğmatar, günün adı olan Yağmurlu köyünde yer almaktadır. Eski adındaki yağmur kelimesi Arapça da yağmur anlamına gelmektedir. Soğmatar, İlk Çağ’da Mabetlerin Kabe’si olarak bilinir. Bu öpücük, onun güneş ve ay tanrılarına taptığı bir dönemdeydi. Bölgede Neolitik dönemden beri tepede yaşam olduğu biliniyor. Tepenin etrafında bir kale ve 7 tepe daha var.
Yöredeki kayaya oyulmuş yerleşim yerlerinde yazıt ve yazıtlar bulunmaktadır. Bu yazıtlarda o dönemin önemli inançları ve insanları hakkında pek çok bilgi bulabiliriz. Bu yazıtların en belirginleri arasında Şamaş ve güneş ve ay tanrısı Sin’in yazıtları yer alır.
Harran bölgesinde mevcut fırsatlar
Harran çevresi konaklama açısından oldukça kurak bir bölgedir. Harran merkezde iki otel ve bir misafirhane dışında konaklama tesisi bulunmuyor. Geceleri hayalet şehre dönüşen nokta yerine Şanlıurfa şehir merkezi konaklama için tercih edilebilir.
Şehir, bölgede olması gereken asgari düzeyde bir işletmeye sahiptir. Bölgede market, giyim ve banka gibi birçok hizmet bulunmaktadır. Bölgede toplu ulaşım çok kısıtlı. Bölgeden yukarıdaki noktalara toplu taşıma saatleri çok azdır. Bölgenin güncel saatlerini bilmeniz gerekir.
Harran’a nasıl gidilir?
Harran, Şanlıurfa il merkezinin 50 kilometre güneyinde yer alıyor. Buraya gitmek için öncelikle Şanlıurfa’ya gitmeniz gerekiyor. Bölgeye şehrin doğusundan gelmek isterseniz Viranşehir’den giriş yapabilirsiniz. Bölgeye gün içinde sık sık araçlar şehir merkezinden hareket ediyor. Bu araçlar Şanlıurfa Otogarı’ndan hareket ederek şehir merkezinde birkaç noktada durarak Harran’a devam ediyor.
Karayolu ile Harran’a ulaşım çok kolaydır. Özellikle batıdan karayolu ile Şanlıurfa’ya gelip daha sonra ikili ilçe yolu ile Harran’a ulaşabilirsiniz. Havayolu ile şehre ulaşmak için Şanlıurfa Gap Havalimanı’nı kullanabilirsiniz. Havalimanından önce otogara, ardından ilçeye ulaşabilirsiniz.